Εισαγωγή
Η χημειοθεραπεία παραμένει βασικός πυλώνας στη θεραπεία πολλών μορφών καρκίνου. Μαζί με τη θεραπευτική της δράση, συνοδεύεται και από παρενέργειες που διαφέρουν ανάλογα με το σχήμα, τη δοσολογία και τον οργανισμό του κάθε ασθενούς. Αυτό το άρθρο συγκεντρώνει τις συχνότερες παρενέργειες και δίνει πρακτικές συμβουλές για την καλύτερη αντιμετώπισή τους.
🔹 1. Κόπωση
Συμπτώματα:
- Διαρκές αίσθημα εξάντλησης
- Έλλειψη ενέργειας, ακόμη και μετά από ξεκούραση Τι μπορείτε να κάνετε:
- Ξεκουραστείτε όσο χρειάζεστε, αλλά αποφύγετε την πλήρη ακινησία
- Προτιμήστε σύντομους περιπάτους ή ελαφριά φυσική δραστηριότητα
- Μικρά, συχνά γεύματα – η καλή διατροφή μειώνει την κόπωση
- Μιλήστε στον γιατρό σας αν η κόπωση επιμένει ή επιδεινώνεται 🔹 2. Ναυτία και έμετος
Συμπτώματα:
- Αίσθημα τάσης για εμετό, συχνά μετά τη χορήγηση της θεραπείας
- Μείωση όρεξης Τι μπορείτε να κάνετε:
- Λάβετε τα αντιεμετικά φάρμακα που σας έχουν δοθεί, πριν την έναρξη της ναυτίας
- Μικρά, ξηρά γεύματα (π.χ. φρυγανιές, ρύζι, μπανάνες)
- Αποφύγετε βαριά ή λιπαρά φαγητά
- Κατανάλωση δροσερών ροφημάτων σε μικρές ποσότητες
- Αν τα συμπτώματα επιμένουν, ενημερώστε τον γιατρό για τροποποίηση της αγωγής 🔹 3. Διάρροια
Συμπτώματα:
- Υδαρή, συχνά κόπρανα
- Πόνος ή κράμπες στην κοιλιά Τι μπορείτε να κάνετε:
- Ενυδάτωση με νερό, σούπες ή διαλύματα ηλεκτρολυτών
- Αποφύγετε γαλακτοκομικά, καφέ, πικάντικα ή ωμά λαχανικά
- Κατανάλωση ρυζιού, βραστής πατάτας, μήλου
- Αναφέρετε στον γιατρό κάθε διάρροια που επιμένει για πάνω από 24 ώρες
🔹 4. Στοματικές βλάβες – Στοματίτιδα
Συμπτώματα:
- Πόνος, ερυθρότητα, πληγές στο στόμα
- Δυσκολία στη μάσηση ή την κατάποση Τι μπορείτε να κάνετε:
- Μαλακή, μη όξινη διατροφή (π.χ. γιαούρτι, πουρές, κρέμες)
- Ξέπλυμα στόματος με μαγειρική σόδα και νερό (1 κουτ. σόδα σε 1 ποτήρι νερό)
- Αποφύγετε αλκοολούχα στοματικά διαλύματα
- Διατηρήστε καλή στοματική υγιεινή με μαλακή οδοντόβουρτσα
🔹 5. Μυελοκαταστολή (πτώση λευκών, αιμοπεταλίων, αιματοκρίτη)
Πιθανά συμπτώματα:
- Συχνές λοιμώξεις ή πυρετός
- Εύκολα μελανιάσματα ή αιμορραγία
- Κόπωση λόγω αναιμίας Τι μπορείτε να κάνετε:
- Μετρήσεις αίματος σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού
- Αποφύγετε συνωστισμό ή άτομα με ιώσεις
- Ενημερώστε άμεσα αν εμφανιστεί πυρετός > 38°C
- Αποφύγετε αιχμηρά αντικείμενα ή τραυματισμούς
🔹 6. Δερματικές αλλαγές
Συμπτώματα:
- Ξηρότητα, κνησμός, εξανθήματα
- Ευαισθησία στις παλάμες και στα πέλματα Τι μπορείτε να κάνετε:
- Χρησιμοποιήστε ενυδατικές κρέμες χωρίς άρωμα
- Αποφύγετε ζεστά μπάνια και σκληρά σαπούνια
- Φορέστε άνετα ρούχα και παπούτσια
- Ενημερώστε τον γιατρό για επίμονα ή σοβαρά εξανθήματα
🔹 7. Τριχόπτωση
Η απώλεια μαλλιών συμβαίνει με ορισμένα φάρμακα. Είναι
προσωρινή.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Ξεκινήστε με κούρεμα κοντά, για πιο ομαλή μετάβαση
- Χρησιμοποιήστε ήπια σαμπουάν και μαλακή βούρτσα
- Αν θέλετε, μπορείτε να επιλέξετε μαντίλι, περούκα ή καπέλο
- Να θυμάστε: τα μαλλιά επανέρχονται μετά τη θεραπεία
Οι παρενέργειες δεν σημαίνουν ότι η θεραπεία δεν “πάει καλά” – συχνά είναι αναμενόμενες και διαχειρίσιμες.
Το κλειδί είναι η σωστή ενημέρωση, η έγκαιρη παρέμβαση και η καλή συνεργασία με τον ογκολόγο σας.
Ποτέ μη διστάσετε να μιλήσετε για ό,τι σας δυσκολεύει.
