Εισαγωγή
Η διάγνωση καρκίνου δεν επηρεάζει μόνο τον ασθενή, αλλά και την οικογένεια στο σύνολό της. Ιδιαίτερα όταν υπάρχουν παιδιά, τίθεται ένα δύσκολο αλλά σημαντικό ερώτημα: πώς να τους μιλήσω; Το άρθρο αυτό προσφέρει καθοδήγηση για το πώς να γίνει η επικοινωνία ειλικρινής, υποστηρικτική και προσαρμοσμένη στην ηλικία κάθε μέλους της οικογένειας.
🔹 1. Πρέπει να μιλήσω στα παιδιά;
Ναι. Η σιωπή ή η απόκρυψη προκαλούν περισσότερο άγχος και σύγχυση. Τα παιδιά συχνά καταλαβαίνουν ότι “κάτι συμβαίνει” και μπορεί να φαντάζονται καταστάσεις χειρότερες από την πραγματικότητα.
Μιλώντας τους με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία τους:
- Καλλιεργείτε εμπιστοσύνη
- Μειώνετε το άγχος
- Δείχνετε ότι μπορούν να μοιράζονται συναισθήματα και σκέψεις 🔹 2. Τι να πω ανάλογα με την ηλικία 🧒 Παιδιά προσχολικής ηλικίας (3–6 ετών)
- Χρησιμοποιήστε απλές, καθησυχαστικές λέξεις:
π.χ. “Η μαμά έχει μια αρρώστια που λέγεται καρκίνος. Οι γιατροί τη βοηθούν με φάρμακα.” - Εξηγήστε τι θα αλλάξει στην καθημερινότητά τους: “Μπορεί να είμαι κουρασμένη κάποιες μέρες, αλλά θα είμαι πάντα κοντά σου.”
👧 Παιδιά σχολικής ηλικίας (6–12 ετών)
- Μπορούν να κατανοήσουν την έννοια της ασθένειας
- Να είστε ειλικρινείς χωρίς να τρομάξετε:
“Έχω μια σοβαρή αρρώστια, αλλά ακολουθώ θεραπεία και με παρακολουθεί ομάδα γιατρών.” - Ενθαρρύνετέ τα να κάνουν ερωτήσεις και να εκφράσουν συναισθήματα 👱 Έφηβοι (13+ ετών)
- Θέλουν να ξέρουν την πλήρη εικόνα
- Σεβαστείτε την ανάγκη τους για ειλικρίνεια, αυτονομία και συμμετοχή
- Συζητήστε τις επιλογές θεραπείας, τα πιθανά αποτελέσματα, και απαντήστε στις ερωτήσεις τους με σοβαρότητα
• Αφήστε χώρο αν θέλουν να συζητήσουν με άλλους ή να πάρουν τον χρόνο τους
🔹 3. Τι να αποφεύγω
- Μην λέτε ψέματα (“είναι απλό κρυολόγημα”)
- Μην αποκλείετε το παιδί από την αλήθεια “για να το προστατεύσετε”
- Μην υποτιμάτε τα συναισθήματά του
- Μην δίνετε υποσχέσεις που δεν μπορείτε να τηρήσετε 🔹 4. Συζήτηση με την υπόλοιπη οικογένεια
• Επιλέξτε κατάλληλη στιγμή και ήρεμο περιβάλλον
- Μοιραστείτε την πραγματική διάγνωση και τι σημαίνει πρακτικά
- Αν έχετε ηλικιωμένους γονείς, προσαρμόστε την πληροφόρηση στην ικανότητά τους να διαχειριστούν το νέο
- Ενθαρρύνετε την υποστήριξη χωρίς οίκτο: εσείς είστε ακόμα παρόντες, λειτουργικοί και αποφασισμένοι 🔹 5. Χρήσιμες συμβουλές
- Επιτρέψτε σε όλους να εκφράσουν συναισθήματα (φόβο, λύπη, θυμό)
- Οργανώστε ένα σταθερό πρόγραμμα, ιδιαίτερα για τα παιδιά
- Μη φοβάστε να πείτε “δεν ξέρω” όταν δεν έχετε απαντήσεις
- Ζητήστε υποστήριξη από ψυχολόγο, ομάδες υποστήριξης ή συμβουλευτικές υπηρεσίες για την οικογένεια Η ασθένεια δεν χρειάζεται να διαλύσει την ενότητα της οικογένειας. Μπορεί — με αλήθεια, αγάπη και σωστή
επικοινωνία — να ενισχύσει τους δεσμούς, να καλλιεργήσει ενσυναίσθηση και να μάθει στα παιδιά ότι ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές, μιλάμε, νοιαζόμαστε και συνεχίζουμε μαζί.
